دکترملکیppt روان شناسی تربیتی

لینک دانلود  روان شناسی تربیتی(یعدازکپی  پیست دریک جستجوگرمثل گوگل یا اکسپلورریاموزیلا) به اسلایدها دسترسی پیدامی کنید 

                                                                                                                                    http://s9.picofile.com/d/8298907976/20ccaefd-b35c-4ee6-9e51-3c2ab7751f69/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%85%D9%84%DA%A9%DB%8C.pptx

کارورزی 2- طراحی فعالیت های یادگیری

       

کارورزی 2

دانشگاه فرهنگیان پردیس  فاطمه الزهرا (س) هرمزگان

 مقدمه

فعالیت‌های یادگیری، فرصت‌هایی برای کسب تجربیات مستقیم، ارزیابی و بازاندیشی درباره یادگیری است.

 انواع  فعالیت‌های یادگیری که می‌توان به آن اشاره کرد، عبارتند از:

درگیری تحصیلی، مرور مباحث، سنجش آموخته‌ها،  یادگیری مشارکتی، مهارت‌های تفکر، طراحی تکلیف، رفع بدفهمی، رفع عقب ماندگی تحصیلی، و ارزشیابی از آموخته‌های دانش‌آموزان.

در طراحی، اجرا و ارزیابی فعالیت‌های یادگیری این نکته مهم است که دانشجویان کاروزی  با این حقیقت روبرو شوند که بسیاری از مسائل تعلیم و تربیت، پیچیده و به هم پیوسته  و وابسته به زمینه‌اند.

از این رو فرصت‌های یادگیری تدارک دیده شده در کارورزی 2، به دنبال آن است تا دانشجویان را در معرض دانش کاربردی که ترکیبی  از انواع مختلف دانش بیانی، رویه‏ای، موقعیتی، فراشناختی است قرار دهد.  آن‌چه مهم است این است که دانشجویان در فعالیت‌های یادگیری انتخاب شده، درگیر شوند و در صورت لزوم مسائل مختلف آموزشی را از ابعاد مختلف و زوایای گوناگون ببینند و در تمرین معلمی، ملزم شوند برای انجام هر فعالیت یادگیری،  به تدوین برنامه، مشخص‌کردن نحوه اجرای آن فعالیت و نیز ارزیابی آن بپردازند و با بازاندیشی درباره فعالیت یادگیری، علت موفقیت و یا عدم موفقیت خود را بیابند و در صورت نیاز مجدداً به تدوین، اجرا و ارزیابی برنامه بپردازند. بنابراین نمونه‌های معرفی شده صرفاً مثالی است و با توجه به ابعاد مختلف  و موقعیت‌های گوناگون، انتظار می‌رود مراحل مختلفی برای تدوین، اجرا، ارزیابی و بازاندیشی از سوی دانشجو شناسایی و به کار گرفته شود.

هر دانشجوی کارورزی موظف است سه موضوع از موضوعات  دهگانه  زیر را انتخاب نموده و سه فعالیت مجزا در زمینه "فردی"، " گروهی" و " کل کلاس" براساس فرم هایی که توضیح داده می شود عمل نموده و تکمیل نماید.

       فعالیت های ده گانه

1- طراحی فعالیت یادگیری برای درگیر نمودن دانش آموزان

2- طراحی فعالیت یادگیری برای مرور مباحث

3- طراحی فعالیت یادگیری برای آموزش مهارت های کار مشارکتی

4- طراحی فعالیت برای پرورش مهارت های تفکر

5- طراحی تکلیف یادگیری برای یکی از موضوعات درسی

6- طراحی فعالیت رفع بد فهمی های دانش آموزان

7- طراحی فعالیت برای رفع عقب ماندگی های تحصیلی

8- طراحی فعالیت برای تقویت /بهبود عملکردهای عاطفی

9-طراحی فعالیت یادگیری برای سنجش آموخته ها

10- سایر فعالیت ها به تشخیص معلم راهنما

هر دانشجو در کارورزی 2مراحل زیر را می بایست انجام دهد:

1- ابتدا سه فعالیت از فعالیت های ده گانه فوق را انتخاب می نماید که یک فعالیت در زمینه فردی ، فعالیت دوم در زمینه گروهی و فعالیت سوم در کل کلاس اجرا گردد.

1-  منظور از فعالیت در زمینه فردی این است که فعالیت یادگیری مثلاً : « رفع عقب ماندگی تحصیلی» یک دانش آموز بررسی گردد و شکل تحصیلی خاص یا رفتاری موردی وی انتخاب و درباره آن عملیات تشخیص مساله، انجام گیرد و سپس فعالیت مناسب طراحی گردد.

2-  منظور از فعالیت گروهی، انتخاب گروهی از دانش آموزان 4 یا 5 نفره که مثلاً با «موضوع مرور مباحث» در آموزش ضرب و یادگیری و حفظ آن مشکل دارند دانشجو پس از پیدا کردن مشکل برای رفع آن فعالیتهایی را طراحی می نماید.

 منظور از مرور مباحث، پرداختن به مباحث کلی نمی باشد بلکه مانند مثال بالا به موضوعات خرد و جزئی پرداخته شود هم چنین دانشجو می تواند برای رفع مشکل معلم راهنما به تدریس عملی در گروه های کوچک منتخب بپردازد.

3- منظور از فعالیت در زمینه «کل کلاس» طراحی فعالیت مثلاً : سنجش آموخته های کل کلاس می باشد مثل ارزشیابی پایانی در آزمون و پیدا شدن مشکل خاصی که مربوط به کل کلاس است دانشجو می بایست راهکارهایی با مشورت و نظارت معلم راهنما ارائه داده که منجر به رفع مشکل یا موانع گردد و در نهایت به صورت گزارش تحویل داده شود.

               ساختار طراحی فعالیت ها:

1-هدف/ پیام                                                                                    

2- مراحل/ گام در اجرایی فعالیت

3- مواد /منابع آاموزشی موردنیاز

4-بازخورد دادن به دانش آموزان

5- سنجض آموخته ها / سنجض عملکرد

             نکات اساسی در تنظیم گزارش پایانی :

1-تنظیم فهرست و فصل بندی

2- ارائه مقدمه، هدف ، تعاریف و مفاهیم کلیدی

3- نگارش ادبی و فنی

4- اعتبار داشتن گزاره ها

5- ظرافت و زیبایی ظاهری

6- صحت نحوه تحلیل، تفسیر و نقد گزاره ها

7- ارایه نمودارها و عوامل دیداری و هنری مکمل9

8- ارائه راه حل ها و پیشنهادهای برخاسته از یافته ها

9- ارجاعات روشن ،استفاده از منابع معتبر و ارائه پیوست ها

10- رعایت ساختار علمی و کلی گزارش براساس اصول حاکم بر رشته تحصیلی

                      نحوه تکمیل فرم کاربرگ طراحی فعالیت یادگیری ( اولین فرم)

1- ابتدا فرم کاربرگ 1 ضمیمه با عنوان « طراحی فعالیت یادگیری» را با توجه به تشخیص مساله یکی به صورت فردی، یکی به صورت گروهی و یکی برای کل کلاس با توجه به موضوعات منتخب تکمیل گردد.

موضوعات می بایست جداگانه باشد مثلاً ممکن است برای فردی مشکل دیکته برای گروهی مشکل ضرب در ریاضی و برای کل کلاس مشکل دیگری انتخاب شود.

مراحل تکمیل  فرم ها

1- برای تکمیل فرم ها ابتدا در قسمت پرانتز کاربرگ طراحی فعالیت یادگیری،عنوان مشکل رابنویسید.

2- سپس مشخصات جدول تکمیل گردد.

3- هدف یا پیامد را می نویسد منظور از هدف یا پیامد نتایج و رفتاری که می بایست پس اعمال گام ها به آن برسد، می باشد.

4- مراحل گام های اجرایی: در این قسمت مراحل اجرای حل مشکل به صورت چند گام (4 تا 5 یا بیشتر) برای رسیدن به نتایج به صورت جملات کوتاه و توضیحی ارائه می گردد.

5- موارد منابع آموزشی مورد نیاز: این قسمت کلیه منابع مورد استفاده از اعم از کتاب راهنما، وسایل و رسانه ایی که مورد استفاده قرار گرفته شده است، نوشته می شود.

6- بازخورد: منظور از بازخورد واکنش ها و پاسخ به سوالاتی که در حین اعمال گام ها دانش آموزان از ما می پرسند و سبب افزایش انگیزش و جهت دهی به فعالیت های یادگیری دانش آموزان می شود.

7- سنجش عملکرد: باید بررسی شود که آیا دانش آموز پس از انجام این فعالیت به اهداف مورد نظر دست پیدا کرده است. در صورت عدم دستیابی به اهداف، فعالیت اصلاحی، طراحی و اجرا گردد. ( آزمون های کتبی عملکردی، ارائه نمونه کار، شناسایی نقاط ضعف و قوت مسأله و ...)

نحوه تکمیل فرم صورتجلسه

- پس از اجرای فعالیت عملیاتی شده توسط دانشجو می بایست یک گزارش از نحوه اجرای فعالیت براساس « فرم صورتجلسه » تکمیل گردد که به صورت فردی ، گروهی ، کل کلاس جداگانه تکمیل گردد.

1- شماره صورتجلسه جلسه 1- فردی، 2- گروهی ، 3- کل کلاس نوشته می شود.

2- قسمت اجرای فعالیت یادگیری، همان عنوان مساله می باشد.

3- مشخصات براساس نام دانشجو ، تاریخ اجرا، نام معلم راهنما تکمیل گردد.

4- قسمت موضوع و نحوه اجرا، توسط دانشجو تکمیل شده و نقاط قوت و نقاط ضعف می بایست توسط معلم راهنما نوشته شود. در صورتی که معلم راهنما تمایل به نوشتن نداشت، دانشجو می تواند زیر نظر ایشان مطالب را تکمیل کند. مثلاً : نقاط قوت کار خود و نتایج حاصله و نقاط ضعف کار خود در هنگام اجرا و.... را تکمیل نموده در نهایت معلم راهنماآنرا امضا نماید.

نحوه تکمیل فرم گزارش (نهایی)

1- ابتدا اجرای پژوهش روایی برای هر گزارش (فردی – گروهی – کل کلاس) به صورت جداگانه تنظیم شود.

2-  در نهایت می بایست دانشجو از سه گزارش نهایی ارائه شده که به تایید معلم راهنما و استاد راهنما رسیده یک گزارش جامع از ادغام سه گزارش منظور نظر ارائه دهد.

نکته مهم: کلیه فعالیت های اجرا شده باید همراه با مستندات ارائه گردد. (مانند: عکس، فیلم، نمودار، برگه سئوال، و ...)

دانشجو با دقت در املا های دانش آموز و مقایسه با املاهای دیگر شاگردان متوجه می شود که دانش آموزش انفصال نویس است یعنی حروف را جدا جدا می نویسد و هم پس از چند خطی را که درست نوشته به غلط نویسی و جا انداختن کلمات افتاده و در شناخت یعنی حروف هم صدا ولی با شکل در مختلف دچار اشتباه می گردد. و پس صحبت هایی که با دانش آموز و اولیای او انجام داده متوجه می شود که این مشکل در منزل و زمانی که به تنهایی کلمات را می نویسد کمتر مشاهده می شود.

 برای حل مشکل سعی می نماید که فعالیت زیر را طراحی نموده و مشکل این دانش آموز را برطرف نماید.

نمونه طراحی فعالیت یادگیری برای رفع ضعف دیکته یک دانش آموز پایه دوم ابتدایی

(هدف یا پیامد): پس از انجام فعالیت دانش آموز قادر باشد کلمات قرائت شده را به صورت صحیح بنویسد.

مراحل اجرایی گام ها برای مثال

1-   ابتدا کارت هایی که کلمات هم صدا، ولی از نظر شکل مختلف هستند را، همراه شکلشان به صورت فلاش کارت در اختیار وی، قرار داده تا به مشاهده عمیق تر شکل کلمات بپردازد.

2-   کارت های حروف الفبا را در اختیار دانش آموز قرار داده و از او خواسته می شود با استفاده از آن ها کلمات با معنی بسازد.

3-   حال با تشخیص این که ممکن است شاگرد با انفصال نویسی به زمان بیشتری نیاز داشته باشد تا کلمه ای را بنویسد فلذا سعی می نماید رونویسی وی کمتر و با نظارت معلم و اولیا طوری نوشته شود که شاگرد به صورت متصل کلمات را بنویسد نه منفصل

4-   هم چنین در هنگام گفتن املا روی دانش آموز وی تمرکز بیشتر داشته تا هنگام جا انداختن کلمه به او تذکر داده شود.

مواد و منابع آموزشی:

کتاب درس فارسی-  فلش کارتهای حروف الفبا و کلمات-  و ...

بازخورد:

در هر مرحله از فعالیت در صورت نوشتن املای صحیح کلمات او را تشویق نموده و در صورت نیاز، اشکالات او را رفع می نماییم.

سنجش عملکرد:

دانش آموز بتواند یک متن را بدون غلط ( در حد رضایت) بنویسد.

نمونه از فعالیت در زمینه ی «گروهی از شاگردان»

- دانشجو متوجه می شود که گروهی از شاگردان به رغم تدریس ضرب در حال گذشته همچنان در حفظ و استفاده از ضرب مشکل دارند (مسأله )

پیامد : انتظار می رود دانش آموز بعد ار انجام این فعالیت به راحتی بتواند جدول ضرب را از حفظ بیان نماید.

گام ها:

1-از دانش­آموزان خواسته می شود به گروه های پنج نفری تقسیم شوند.

2-تعدادی مهره در اختیار  گروه قرار می دهیم و از آنها می خواهیم که دسته های مختلفی تشکیل داده به طوری که تعداد مهره ها در هردسته برابر باشد.

3-عملیات ضرب را با استفاده از دسته هایی که گروه ها درست کرده اند توضیح می دهیم

4- هم زمان شاگردان از کیسه حساب و کارت های آموزشی برای درک بیشتر مفهوم ضرب بهره می گیرند.

5-   اعضای هرگروه به نوبت عملیا ت ضرب را به صورت ریتمیک وبا صدای بلند تکرار می کنند.

مواد و منابع:کتاب درسی-مهره-کارتهای آموزشی

بازخورد: اجرا کننده فعالیت به تناوب به گروهها (به ویژه گروه مورد نظر)سر می زندوباعبارات مشوق و احترام امیز کار آنها را مورد تشویق قرار می دهد.

ارزشیابی: پرسش شفاهی و کتبی

نمونه فعالیت در زمینه «کل کلاس»

- پیامد: انتظار می رود دانش آموز پس از انجام این فعالیت بتواند یک انشا به تنهایی بنویسد.

1- ابتدادانش آموزان گروه بندی می شوند و سپس  طرح خورشیدی برای همه گروه هاتوضیح داده می شود.

2- یک برگ کاغذکه در وسط آن یک موضوع مثل « مادر» داخل یک دایره کوچک نوشته شده ودر اطراف دایره خطهای راستی به صورت پیکان خارج می شوددر اختیار گروه قرار داده می شود و شاگردان می بایست هرچه به نظرشان در ارتباط با کلمه مادر یا روز مادر می آید در انتهای پیکان بنویسند مثل : مادر یعنی محبت، میلاد حضرت زهرا (س)، خریدن کادو، بوسیدن دست مادر، بهشت زیر پای اوست، زحمت کش، معلم خانه، خرید گل، کادو پدر به مادر، و...

3- در این مرحله هریک از اعضای گروه یک موضوع انتخاب کرده و مانند مثال بالایی تکمیل می نمایند

4- پس از تسلط دانش آموزان به کلمه نویسی از آنها خواسته می شود تا این تمرینات را به صورت عبارت نویسی انجام دهند.

5-متن هایی با موضوعات مختلف و به صورت  جملات ناتمام در اختیار دانش آموزان قرار می گیرد  تا آن را تکمیل نمایند.

6-در این مرحله از دانش آموزان خواسته می شود یک موضوع انتخاب کرده و پنج خط راجع به آن بنویسند.

موادو منابع آموزشی :کاغذهایی  باطرح خورشیدی –کاغذ ساده –جملات ناتمام  و قلم

باز خورد:در حین انجام فعالیت کلیه دانش آموزان مورد تشویق قرار گرفته ودر صورت نیاز اشتباهات آنها اصلاح می گردد.

ارزشیابی : ارزشیابی به صورت کتبی انجام می گیرد

 1- درگیر نمودن دانش‌آموزان:

زمانی است که فرد با توجه به تجارب و دانش پیشین خود با موقعیت‌یادگیری جدید (چالش‌برانگیز) روبرو می‌شود و در نتیجه تعامل با محیط دانش جدید خود را  شکل داده  و سعی می‌کند  به صورت مستقیم در دستیابی به نتایج مورد انتظار نقش ایفا کند.  درگیر نمودن دارای سه بعد درگیری رفتاری، درگیری شناختی و درگیری انگیزشی است. درگیری شناختی، شامل تلاش فرد برای انتخاب و به کارگیری انواع  فرایندها و راهبردهای شناختی و فراشناختی است که برای یادگیری مفید است. 

درگیری انگیزشی: شامل سه مؤلفه احساس، ارزش، و عاطفه است و مربوط به این‌است که فرد موقعیت‌های چالش برانگیزی برای یادگیری مورد استفاده قرار می‌دهد.

درگیری رفتاری، شامل رفتارهای قابل مشاهده دانش‌آموزان در برخورد با تکالیف است و مؤلفه‌های تلاش، پایداری و درخواست کمک از دیگران را  هنگام درگیری شناختی و انگیزشی شامل می‌شود.

یک نمونه: فرض کنید دانش‌آموزی بخواهد یک مسئله داستان گونه را حل کند. داستانی که از چندین مسئله گوناگون تشکیل شده است.  در چنین شرایطی او بین اطلاعات پیشین و موقعیت جدید، با چالش روبرواست. او در تجربیات قبلی با مسئله‌های یک جمله‌ای روبرو بوده است و می‌داند چهار عمل اصلی را چگونه برای حل مسئله به کار گیرد( اطلاعات پیشین). اکنون او باید به طور هدف‌مند، تلاش کند تا به حل مسئله دست یابد(هدف اصلی). این هدف هر چقدر روشن‌تر و با درجه دشواری بیشتری باشد(با توجه به سطح یادگیرنده) ارزشمندتر خواهد بود و دانش‌آموز احتمالاً تلاش بیشتری برای آن خواهد کرد(درگیری انگیزشی). در چنین مرحله‌ای نوع راهبردهایی که دانش‌آموز به کار می‌گیرد (فرایند تفکر، راهبردهای شناختی و فراشناختی و حل مسئله)، میزان تلاش و پایداری، نحوه کمک گرفتن از دیگران (درگیری رفتاری) درگیری تحصیلی نامیده می‌شود.

برای ایجاد درگیری تحصیلی: موقعیت چالش‌برانگیز ایجاد کنید. هدف‌های روشن و دشوار انتخاب کنید/ دانش‌آموزان را هنگام انتخاب و به کارگیری راهبردها، مشاهده کنید و در صورت نیاز به آن‌ها سرنخ دهید/  به تلاش و پایداری دانش‌آموزان بها دهید نه صرفاً به نتیجه سریع.

طراحی فعالیت یادگیری برای (درگیر نمودن شناختی دانش‌آموزان  )                                                               تعیین هدف:
مراحل / گام‌های اجرایی موقعیت یادگیری   برای درگیری شناختی:
گام‌های اجرایی	ارزیابی گام‌ها:
1-     تعریف مسئله / هدف	1-  آیا   دانش‌آموز مسئله یا هدف  را در همه ابعاد   آن تعریف می‌کند؟
2- مشخص‌کردن اطلاعات موجود  برای رسیدن به هدف / مسئله	2-  آیا   دانش‌آموز دانش و اطلاعات موجود (پیشین) را مرتبط با همه ابعاد مسئله/ هدف بیان می‌کند؟
3- باز تعریف مسئله یا هدف با توجه   به اطلاعات موجود	3-  آیا   فرضیه‌ها  و یا راهبردها با ابعاد مسئله/   هدف همخوانی دارند؟
4- فرضیه‌سازی /انتخاب راهبرد شناختی و یا  فراشناختی	4-  بهترین   فرضیه‌ها/ راهبردها چگونه انتخاب می‌شوند؟
5- انتخاب بهترین فرضیه و آزمایش  فرضیه  انتخاب بهترین راهبرد	5-  آزمایش   فرضیه‌ها / به کارگیری راهبردهاچگونه انجام می‌شود؟
6-  ثبت چگونگی دستیابی به راه حل	6-  آیا دستیابی به راه‌حل ثبت شده است و یا به طور واضح بیان شده است؟
7- در صورت نیاز  برگشت به مرحله اول	7-  درصورت حل نشدن مسئله، آیا تلاش برای حل مجدد مسئله صورت می‌گیرد؟
(ارزیابی توسط دانشجوی کارورزی انجام   می‌شود و در صورت نیاز به دانش‌آموز بازخورد داده می‌شود).
مواد/ منابع   آموزشی مورد نیاز( با توجه به موضوع انتخاب   خواهد شد.)
بازاندیشی با   طرح سؤالات و بحث و گفتگو( بین دانش‌آموز و کارورز) از این نوع انجام می‌شود: چگونه می‌شد، اگر؟/ چرا باید این   مراحل طی می‌شد؟ / اگر مسئله دیگری پیش آید، از چه روش‌هایی می‌توان آن را حل   کرد؟ / چه راهی‌خلاقانه‌تر و سریع‌تر است؟ آیا امکان حل مسئله‌ای با دشواری   بیشتر وجود دارد؟ آیا هدف‌ها ازروشنی برخوردار بودند؟
*در صورتی که دانش‌آموز به اهداف   مورد نظر دست نیافته است، دلایل احتمالی مشخص می‌شود و مجدداً برنامه‌ای برای   این فعالیت یادگیری طراحی و اجرا می‌شود.
چند نمونه دیگر از درگیری شناختی: دانش‌آموزان، عملیات اصلی ریاضی   را می‌دانند، از آن‌ها خواسته می‌شود،    با توجه به لیست  مورد نیاز،   هزینه‌های یک اردوی مدرسه‌ای را برای هر دانش‌آموزِکلاس برآورد کنند/   یک مسئله داستان‌گونه را حل کنند/   با استفاده از سیم، کلید، لامپ و باتری، یک   مدار برقی درست کنند /  با توجه به   روزنامه‌های ویژه جوانان، مهم‌ترین علایق و نیازهای جوانان را شناسایی و تحلیل   کنند.

 2-  مرور مباحث:

مرور، راهبرد شناختی است که به کمک آن، پیوند و ترکیب اطلاعات قبلی با اطلاعات جدید و ذخیره سازی آن‌ها برای به خاطر سپردن،  انجام می‌گیرد.

مراحل طراحی فعالیت یادگیری برای( مرور مباحث )                                                                                          تعیین هدف:
مراحل / گام‌های اجرایی موقعیت یادگیری برای درگیری شناختی:
گام‌های اجرایی	ارزیابی گام‌ها:
1- تهیه   یک  موضوع یا متنی که قبلاً آموزش داده   شده است.
2-  تعیین   نکات مهم و غیر مهم توسط دانش‌آموز(این کار می‌تواند با توجه به تیترها و عنوان‌ها   و یا نقشه مفهومی درس صورت بگیرد).	1-آیا  نکات مهم از غیر مهم  تشخیص داده شده است؟
3- علامت   گذاری یا خط کشیدن زیر نکات مهم	2-آیا از خط کشیدن، علامت‌گذاری،   حاشیه‌نویسی و.. استفاده شده است؟
4-  حاشیه‌نویسی  یعنی ازمنظریگربه موضوع نگاه شود	3-چگونه و چرا از راهبرد حاشیه‌نویسی   استفاده کرده است؟
5-    خلاصه‌نویسی	4- چگونه و چرا از راهبرد خلاصه‌ نویسی   استفاده کرده است؟
6-    بسط   و گسترش	5-چگونه و چرا از راهبرد بسط و   گسترش استفاده کرده است؟
(ارزیابی   توسط دانشجوی کارورزی انجام می‌شود و در صورت نیاز به دانش‌آموز بازخورد داده می‌شود).
مواد/ منابع   آموزشی مورد نیاز:  تهیه موضوع یا متن  مورد نظر برای مرور
بازاندیشی با طرح سؤالات و بحث و گفتگو( بین دانش‌آموز و   کارورز) از این نوع انجام می‌شود: چرا مرور لازم است؟ چه راهبردی   برای مرور این موضوع، مناسب‌تر بوده است؟ چرا؟
*در صورتی که راهبرد به کار گرفته   شده پاسخ نداد،  دلایل احتمالی مشخص می‌شود   و مجدداً برنامه‌ای برای این فعالیت یادگیری طراحی و اجرا می‌شود.
نمونه‌هایی برای مرور  مباحث:خط کشیدن زیر نکات  مهم یک درس/ تهیه نقشه مفهومی یک فصل درس/ یا   یک کتاب/  بسط یک موضوع

3- سنجش آموخته‌ها:  

سنجش فرایند و شیوه‌های جمع‌آوری اطلاعات یا نمونه‌هایی از رفتار در یک دوره زمانی است و می‌تواند از طریق مشاهده، مصاحبه، یا آزمون کردن صورت گیرد.

مراحل طراحی فعالیت یادگیری برای     ( سنجش آموخته‌ها     )                                                                                   تعیین هدف:
مراحل /  گام‌های اجرایی موقعیت یادگیری برای درگیری شناختی:
گام‌های اجرایی	ارزیابی گام‌ها:
1- تعیین هدف مورد نظر برای سنجش/ تعیین نوع فرایند (شناختی، عاطفی و یا روانی حرکتی)/	1- آیا هدف برای  سنجش به درستی انتخاب شده است؟ آیا ابعاد مختلف فرایند در نظر گرفته شده است؟
2- تعیین سطح مورد انتظار ( با توجه به ویژگی   دانش‌آموز ، دستیابی به چه سطحی   از دانش و یا عملکرد  مورد نظر است؟	2-آیا سطح مورد انتظار،  با توجه به ویژگی‌های   دانش‌آموز در نظر گرفته شده است؟
3-تعیین شیوه جمع‌آوری اطلاعات(مشاهده، مصاحبه، آزمون)	3- دلایل  انتخاب روش جمع‌آوری اطلاعات چه بوده است؟
4-روش درجه‌بندی و یا رتبه‌بندی(با چه دقتی اطلاعات جمع‌آوری خواهند شد)	4-آیا روش درجه‌بندی  اطلاعات، دقیق است؟
5-از اطلاعات جمع‌آوری شده چگونه استفاده خواهد شد؟ (تشخیص بدفهمی‌ها/ مشخص‌کردن پیش‌نیازهای لازم برای آموزش درس   جدید و...)	5-آیا اطلاعات پایه مناسبی برای استفاده در فرایند آموزش به وجود می‌آورد؟
6-آیا نیاز به جمع‌آوری اطلاعات دیگری هم هست؟	7-آیا  به جمع‌آوری اطلاعات گوناگون توجه شده است؟
(ارزیابی   خود ارزیابی/ ارزیابی توسط معلم راهنما)
مواد/ منابع   آموزشی مورد نیاز:  با توجه به موضوع انتخاب   خواهد شد.
باز اندیشی با طرح سؤالات و بحث و گفتگو (بین دانشجوی کارورزی و   معلم راهنما) از این نوع انجام می‌شود: اطلاعات جمع‌آوری شده چه تصویری   از یادگیرنده ارائه می‌کند؟ آیا این اطلاعات معیار مناسبی برای تعیین درجه   دستیابی به اهداف یا عملکرد را فراهم می‌کنند؟ برای تعیین این‌که ارزیابی دقیق   انجام شود،  چه می‌توان کرد؟  از این اطلاعات در فرایند آموزش چگونه   استفاده خواهد شد؟

4-  یادگیری مشارکتی:

منظور از  طراحی فعالیت یادگیری برای کار مشارکتی، یادگیری در قالب  پژوهش گروهی به عنوان  یک الگوی یاددهی یادگیری رخ می‌دهد  و می‌تواند در حوزه موضوعات مختلف کاربرد داشته باشد. این الگو اهداف کاوش علمی، وفاق اجتماعی و یادگیری فرایندهای اجتماعی را با هم ترکیب می‌کند.فرض‌های زیربنایی پژوهش گروهی (کار مشارکتی) این است که این نوع فعالیت به هم‌افزایی، یادگیری از یکدیگر، تحرک و غنای شناختی، احساسات مثبت، ایجاد احساس توجه و اعتماد به نفس و تجربه وظایفی که نیازمند همیاری است، می‌انجامد.

مراحل طراحی فعالیت یادگیری برای ( یادگیری مشارکتی  )                                                                                  تعیین هدف :
مراحل /  گام‌های   اجرایی موقعیت یادگیری:
گام‌های اجرایی	ارزیابی گام‌ها:
1- دانش‌آموزان   گروه یا یک وضعیت مبهم روبرو می‌شوند (برنامه‌ریزی شده یا اتفاقی).	1-آیا   وضعیت مبهم ایجاد شده با علایق دانش‌آموزان همخوانی دارد؟
1.      دانش‌آموزان واکنش‌های خود را می‌سنجند   (کشف می‌کنند	2-آیا واکنش‌های دانش‌آموزان  آن‌ها را دچار درگیری انگیزشی نموده است؟
3- آن‌ها تکلیف مورد نظر را تدوین می‌کنند و   برای انجام بررسی به سازمان‌دهی می‌پردازند (تعریف مسئله، نقش و تکلیف و...)	3- در تدوین تکلیف  و سازمان‌دهی  مسئله، افراد چگونه به هم کمک می‌کنند؟
4-افراد در گروه‌ها یا به طور مستقل   موضوع را بررسی می‌کنند (در صورت بررسی فردی، نتایج را در اختیار همه اعضای گروه   می‌گذارند)	4- آیا مطالعه مستقل یا گروهی موضوع،   به هم‌افزایی و تحرک و غنای شناختی انجامیده است؟
6- میزان پیشرفت و فرآیند را تجزیه و   تحلیل می‌کنند.	5-میزان پیشرفت کارچگونه است؟ و   آیا دانش‌آموزان به فرایند انجام کار توجه دارند؟
7-  در صورت لزوم فعالیت را از سر می‌گیرند.	6-آیا نیاز به ادامه فعالیت   هست؟  و آیا دانش‌آموزان در سرگیری   فعالیت، پایداری نشان می‌دهند؟
خود ارزیابی دانشجوی کارورزی
*( توجه به  زمان در نظر گرفته شده برای   فعالیت گروه‌ها)
مواد/ منابع   آموزشی مورد نیاز:
بازاندیشی با طرح سؤالات و بحث و گفتگو(بین کارورز و معلم راهنما) از این نوع انجام می‌شود:                                      چقدر این فعالیت‌ها به هم‌افزایی   منجر شده است؟ آیا در گروه‌ها احساسات مثبت مشاهده می‌شود؟ آیا همه افراد گروه   مورد توجه یکدیگر قرار گرفته‌اند؟                                                                  *در صورتی که اعضای گروه‌ها   به اهداف مورد نظر دست نیافتند،  دانشجو   با همکاری معلم راهنما، به بررسی علل و    طراحی فعالیت دیگری در این زمینه خواهد پرداخت.

5-طراحی تکلیف یادگیری برای یکی از موضوعات درسی :

تکلیف یادگیری، وظایفی است که توسط معلمان برای دانش‌آموزان طراحی می‌شود. تکلیف، می‌تواند در یک طیف کاملاً اجباری تا کاملاً اختیاری، فردی یا گروهی طراحی شود. تکالیف می‌تواند ابعاد مختلفی از یادگیری را در برگیرد، تکالیف می‌تواند از جنس مرور اطلاعات، تمرین بیشتر، حل‌مسئله به شیوه خلاقانه و یا تولید یک محصول  و یا کاربردی در زندگی روزانه باشد.  در تعیین سطح تکالیف به هدف‌های مورد انتظار آموزش در هر مرحله آموزش باید توجه کرد.

مراحل طراحی _(تکلیف یادگیری برای یکی از موضوعات درسی )    تعیین هدف:
مراحل /  گام‌های اجرایی   موقعیت یادگیری:
گام‌های اجرایی	ارزیابی گام‌ها:
1-     تعیین نوع تکلیف  بر اساس هدف‌های مورد انتظار	1- آیا تکلیف طراحی شده  بر اساس هدف‌های مورد انتظار  مشخص شده است؟
2-  مشخص‌کردن سطح و نوع تکلیف(تکلیف   تعیین شده چه سطحی از یادگیری را در بر می‌گیرد و چرا باید دانش‌آموز آن را   انجام دهد؟	2- آیا تکلیف طراحی شده به همه جنبه‌های   یادگیری توجه دارد؟ و دلایل انتخاب نوع تکلیف مشخص شده است؟
3- تعیین این‌که برای همه دانش‌آموزان   یک نوع تکلیف در نظر گرفته شود یا خیر؟ و چرا؟	3- آیا دلایل روشنی برای  تعیین نوع تکلیف یک‌سان و یا غیر یک‌سان برای همه دانش‌آموزان  در نظر گرفته شده است؟
4-  تخمین زمان لازم برای انجام   تکالیف	4-آیا   زمان پیش بینی شده برای تکلیف با زمان انجام تکلیف توسط دانش‌آموزان هم‌خوانی  دارد؟
5- تعیین نحوه ارزیابی تکالیف	5- ارزیابی  تکالیف دانش‌آموزان (به طور متوسط برای هر   دانش آموز) تا چه حد زمان کلاس را به خود اختصاص می‌دهد؟ و این ارزیابی چگونه   انجام می‌شود؟
6- تعیین این‌که دانش‌آموزان تا چه   میزان به اهداف مورد نظر دست یافته‌اند.	6-دانشجو   بر اساس چه اطلاعات و دلایلی میزان دست‌یابی به اهداف توسط دانش‌آموزان را  تعیین می‌کند؟
(ارزیابی   توسط معلم راهنما و مدرس انجام می‌شود).
بازاندیشی : در  هر مرحله از فرایند آموزش یک موضوع، چه نوع   تکالیفی می‌توان طراحی کرد؟ چگونه می‌توان تکالیف جذاب و متنوع  برای دانش آموزان طراحی کرد؟  * آیا تکالیف ارائه شده، دانش‌آموز را به اهداف مورد نظر نزدیک   کرده است؟ در صورت  منفی بودن پاسخ، به   دلایل احتمالی آن پرداخته شود و مجدداً به طراحی و تدوین و اجرا و ارزیابی تکلیف   پرداخته شود.
نمونه‌هایی   برای تکلیف یادگیری:نوشتن یک مقاله کاربردی یا تحلیلی/    تولید یک کار هنری/ ساخت یک نقشه/ حل   چند مسئله/ تهیه یک نمودار از  یک سری   داده و اطلاعات/  نوشتن یک داستان برای   یک نمودار و...

6- رفع بدفهمی‌های دانش‌آموزان

بدفهمی برای بیان موقعیتی به کار می‌رود که در آن، ممکن است درکی که دانش‌آموز از یک مفهوم در ذهن دارد با دیدگاه کارشناسان آن علم در تقابل باشد. این موقعیت با جایی که در آن خطای سهوی اتفاق می‌افتد، تفاوت دارد، زیرا موجب بروز خطاهای مفهومی نظام‌مند می‌شود. یعنی اشتباهاتی که در موقعیت‌های مشابه نیز اتفاق می‌افتد(گویا، حسام، 1386). مهم‌ترین علت‌های بدفهمی، درک ناقص از مفهوم، تداخل تجربیات قبلی و دانش ناکافی است.  گویا و حسام(1386) در پژوهشی، بدفهمی‌های ریاضی را  مورد بررسی قرار داده‌اند و   به تأثیر طرح‌واره‌های ذهنی در بدفهمی‌ های ریاضی پرداخته‌اند. طرح‌واره، شبکه‌هایی از اندیشه‌ها و یا روابط مرتبط به هم از مفاهیم هستند که در حافظه وجود دارند و افراد را نسبت به درک و یا جذب اطلاعات تازه، قادر می‌سازند. گویا و حسام (1386) در پژوهش خود  عوامل بدفهمی ریاضی را  چنین برشمرده‌اند:

1-    بازخوانی یک طرح‌واره نامناسب

2-    مداخله طرح‌واره پیشین در یادگیری جدید(مانند قضاوت در مورد بزرگی اعداد اعشاری، براساس بزرگی ظاهر آن‌ها انجام شده است که ناشی از مداخله طرح‌واره مربوط به اعداد صحیح در  یادگیری اعداد اعشاری است).

3-    مداخله یادگیری جدید در طرح‌واره قبلی(دانش‌آموزانی که پیش از یادگیری ضرب عبارات جبری به درستی x+x را 2x نوشته بودند، پس از یادگیری ضرب عبارات جبری دچار بدفهمی شده بودند و با دخالت نا به جای طرح‌واره جمع در یادگیری جدید خود، حاصل جمع x+x را x² نوشته بودند).

4-    تعمیم نابه جا(برای نمونه دانش‌آموزان با تعمیم نابه جای خواص ضرب بر جمع می‌نویسند:

(a+ b)² = a² + b²).

5-    تشابه واژه ریاضی با واژه‌ای در زبان عامیانه (مانند  تشابه واژه مجموعه با واژه عامیانه آن به عنوان گردایه: یک مجموعه باید بیش از یک عضو داشته باشد در چنین صورتی مجموعه تهی و مجموعه تک عضوی رد می‌شوند).

6- تأثیر ساختارهای شهودی (باور این‌که هنگام ریختن تاس، آمدن عدد6 از هر عدد دیگر مشکل‌تر است). ( گویا و حسام،)

مراحل طراحی فعالیت   یادگیری برای( رفع بدفهمی‌های دانش آموزان   )                                                                   تعیین هدف:
مراحل /  گام‌های اجرایی موقعیت یادگیری:
گام‌های اجرایی	ارزیابی گام‌ها:
1- تشخیص این‌که مسئله پیش‌آمده،مربوط به بدفهمی است یا خطای سهوی است.	1- آیا مشکل به وجود آمده ناشی از   بدفهمی است یا خطای سهوی؟
2- تشخیص این‌که علت این بدفهمی چه   مورد و یا چه مواردی می‌تواند باشد(بازخوانی طرح‌واره نامناسب، مداخله طرح‌واره   پیشین در یادگیری جدید، مداخله یادگیری قبلی با طرح‌واره جدید، تعمیم نا به جا،   تشابه و یا ساختار شهودی، دانش ناکافی)	2- آیا  علت بدفهمی تشخیص داده شده است؟
3-یافتن نقطه مسئله خیز، یافتن   رابطه‌های ناقص و یا غلط در طرح‌واره های ذهنی	3-ایا نقطه شروع بدفهمی مشخص شده   است؟
4-طراحی نقشه مفهومی آموزش  مفهوم مورد نظر با توجه به علت بدفهمی  با نظارت معلم راهنما	4- آیا با توجه به  علت بدفهمی، نقشه مفهومی طراحی شده است؟
5-  آموزش	5- آیا آموزش با توجه به نقشه مفهومی   صورت گرفته است؟
6-  ارزیابی	6-آیا هنگام آموزش به ارزیابی   تکوینی دانش‌آموز توجه شده است؟
(خود ارزیابی دانشجوی کارورزی)
مواد/ منابع آموزشی   مورد نیاز:
باز اندیشی با طرح سؤالات و بحث و   گفتگو( بین دانشجوی کارورزی و معلم راهنما) از این نوع انجام می‌شود:   آیا شواهد کافی برای تشخیص نوع   بدفهمی وجود دارد؟ چگونه باید نقشه مفهومی را برای رفع بدفهمی تدوین کرد؟  برای رفع بدفهمی نیاز به  چه نوع مواد آموزشی، منابع  یا کمک‌های دیگران وجود دارد؟  زمان لازم برای رفع و اصلاح  بدفهمی چقدر است؟   * *در صورتی که این طراحی فعالیت   یادگیری با موفقیت همراه نبود، دانشجو با کمک معلم راهنما به دلایل آن خواهد   پرداخت و طرحی برای تدوین و اجرا  آماده   خواهد کرد.

     هم‌چنین مثال‌هایی که می‌توان برای بدفهمی در دروس دیگر اشاره کرد:

1-    مداخله طرح‌واره پیشین در یادگیری جدید(مانند نوشتن و یا خواندن کلمات و حروف استثناء)

2-    مداخله یادگیری جدید در  طرح‌واره قبلی(دانش‌آموزان کلماتی که با حرف س نوشته می‌شود را پس از یادگیری حرف ث و یا ص، اشتباه می‌نویسند).

3- تداخل یادگیری واژه‌ها با کاربرد آن در زبان عامیانه(کلماتی مانند همسایه، مجتبی، قفل )

7- طراحی فعالیت برای رفع عقب ماندگی‌های تحصیلی :

عقب‌ماندگی تحصیلی، وضعیتی است که دانش‌آموز به دلایلی از سایر دانش‌آموزان هم کلاس خود، به اهداف مورد نظر آموزشی دست نیافته است. علت‌های مختلفی برای عقب ماندگی تحصیلی می‌توان برشمرد که برخی از آن‌ها عبارتند از: اختلال یادگیری در یک زمینه، اختلالات رفتاری نظیر بیش فعالی، اختلالات روانی مانند افسردگی و بیماری های جسمی.

مراحل طراحی فعالیت  برای (رفع عقب ماندگی های تحصیلی)
تعیین هدف:
مراحل /  گام‌های   اجرایی موقعیت یادگیری:
گام‌های اجرایی	ارزیابی گام‌ها:
1-   تعیین   موضوعات  و واحدهای یادگیری که نیاز به   آموزش وجود دارد (همراه با سازمان‌دهنده‌های آن مفهوم و نقشه مفهومی آن)	1- دنش‌آموز  روند پیشرفت کار خود را چگونه گزارش می‌دهد؟
2-   تعیین   موضوعاتی که با کمک  هم‌کلاسی‌های خود می‌تواند   آموزش ببیند (مشخص‌کردن زمان و مکان).	2-آیا مسئولیت‌های تعیین شده  اجرا می‌شود؟
3-   تعیین   مسئولیت‌های خود دانش‌آموز و یا در صورت امکان افراد خانواده	3-آیا بر  برنامه طراحی شده نظارت کافی انجام شده است؟
4-   تعیین   موضوعاتی که توسط دانشجوی کارورزی و یا معلم راهنما آموزش داده می‌شود(با مشخص‌کردن   زمان و مکان)	4-آیا  دانش‌آموز به اهداف مورد نظر دست یافته است؟
5-   آموزش   و نظارت بر مسئولیت‌های تعیین شده	5-آیا بازخوردهای کافی از خانواده  فرد و معلم برای پیشرفت تحصیلی   او  گرفته شده است؟
6-   ارزشیابی	6-دانش‌آموز  روند پیشرفت کار خود را چگونه گزارش می‌دهد؟
(خود ارزیابی دانشجوی کارورزی)
مواد/ منابع   آموزشی مورد نیاز:  با توجه به شرایط و موضوع   انتخاب خواهد شد.
باز اندیشی با طرح سؤالات و بحث و گفتگو( بین کارورز و معلم   راهنما) از این نوع انجام می‌شود:   با چه تمهیداتی می‌توان کمک کرد   که دانش‌آموز به دلیل عقب‌ماندگی تحصیلی، دچار    مشکلات دیگر نظیر اضطراب بیش از حد و.. نشود؟  با چه روش‌های دیگری می‌توان  به جبران عقب‌ماندگی دانش‌آموز کمک کرد؟ تا   چه حد برنامه واقع‌بینانه تنظیم شده است؟    چه خطراتی اجرای برنامه را ممکن است تهدید کند؟               *در صورت عدم توفیق در   هنگام  اجرای برنامه، دلایل آن مشخص شود   و  به طور مجدد برنامه مورد بازبینی قرار   بگیرد.
چند نمونه از عقب ماندگی‌های تحصیلی: دانش‌آموزی پایش   شکسته  بوده و حدود یک ماه مدرسه نیامده   است./ دانش‌آموزی به علت مسافرت  دو هفته   در مدرسه حضور نداشته است./    (مشکلاتی که موجب عقب ماندگی تحصیلی شده‌اند و  این مشکلات    هنوز رفع نشده باشند، مانند بیماری‌های خاص، ممکن است نیاز به برنامه‌ریزی‌های   دیگری داشته باشند).

8- ارزشیابی از آموخته‌ها

ارزشیابی فرآیند به کارگیری اطلاعات برای تصمیم‌گیری است. فرآیند ارزشیابی یک فرآیند متفکرانه است که ما در آن به مقایسه امور (اهداف/ عملکرد یادگیرنده، و...) می‌پردازیم. در  ارزشیابی فرایند استفاده از اطلاعات به منظور قضاوت در مورد عملکرد یادگیرنده و.. است و هدف ارزشیابی کمک به تصمیم‌گیری بهتر است.

مراحل طراحی فعالیت  برای(   ارزشیابی  از آموخته‌ها) تعیین هدف:
مراحل /  گام‌های   اجرایی موقعیت یادگیری:
گام‌های اجرایی	ارزیابی گام‌ها:
1- تعیین   هدف‌های آموزشی مورد انتظار	1- آیا  بین اهداف تعیین شده و شواهد جمع‌آوری شده،   همخوانی وجود دارد؟
2- تعیین   شیوه‌های سنجش و جمع‌آوری اطلاعات	2- آیا اطلاعات جمع‌آوری شده،  معیاری برای سنجش دستیابی به اهداف فراهم می‌آورند؟
3-باهم‌نگری   اطلاعات به دست آمده و درجه‌بندی میزان دستیابی به اهداف	3-آیا موفقیت‌ها و عدم موفقیت‌ها در   برنامه آموزشی، مشخص‌شده است؟
4- مشخص‌کردن   مواردی که هنوز به سطح مورد انتظار نرسیده است و علت‌یابی آن.( از طریق بازنگری   در مراحل آموزش)	4-آیا موارد مشخص شده‌ای که به   اهداف مورد نظر نرسیده‌اند، بر اساس شواهد کافی تعیین شده است؟
5-مشخص‌کردن   موفقیت‌ها و عدم موفقیت‌ها(به تفکیک کل دانش‌آموزان و فردی)	5-آیا تصمیم اتخاذ شده با دلایل   یافته شده از عدم موفقیت‌ها و موفقیت‌ها بر اساس شواهد کافی  صورت گرفته است؟
6-بازنگری   برای  اصلاح و بهبود	6-آیا برنامه‌ریزی برای اصلاح و   بهبود با کاستی‌ها همخوانی دارد؟
7-تصمیم‌گیری   درباره چگونگی ادامه آموزش	7-آیا تصمیم‌گیری درباره چگونگی   آموزش بر اساس شواهد کافی انجام می‌شود؟
(خود ارزیابی دانشجوی کارورزی با مشارکت معلم راهنما و ارزیابی توسط   معلم راهنما)
مواد/ منابع آموزشی مورد نیاز:  اطلاعات جمع‌آوری شده (مانند   مشاهدات ثبت شده، مصاحبه‌ها یا آزمون‌های مختلف رسمی و غیررسمی).
بازاندیشی با طرح سؤالات و بحث و   گفتگو(کارورز و معلم راهنما) از این نوع انجام می‌شود:آیا موفقیت‌ها و  عدم موفقیت‌ها  به طور متوسط در بین دانش‌آموزان یک‌سان   است؟  آیا سنجش‌ آموزش، با توجه به اهداف   و سطح مورد انتظار صورت گرفته است؟ چگونه می‌توان واقع‌بینانه بودن شواهد را   مورد آزمون قرار داد؟  آیا  شواهد دیگری هم برای تصمیم‌گیری نیاز   است؟  بر  اساس چه شواهدی می‌توان بهترین تصمیم را برای   اصلاح، بهبود، ارتقاء یا بازنگری اساسی در برنامه اتخاذ کرد؟

 9-مهارت‌های تفکر                                                                                                                                        تفکر شامل به کارگیری و تبدیل اطلاعات در حافظه است و این کار معمولاً برای تشکیل مفهوم، استدلال، تفکر نقاد، تصمیم‌گیری، فکر خلاقانه و حل مسئله صورت می‌گیرد.(سانتراک، 2008؛ سعیدی، عراقچی و دانش‌فر، 1387).  تفکر به معنای سازمان‌دهی مجدد ذهنی اساس هر نوع یادگیری است و رشد و گسترش هر مهارت یا دانش بر آن استوار است. مهارت‌های تفکر قابل آموزش است و چون مطالب یادگیری بیش از اندازه و بی‌پایان است باید افراد مهارت‌هایی را یاد بگیرند که بتوانند در زندگی آینده به کار گیرند(کدیور، 1383).                                                                                                                                                                استدلال: یعنی استفاده از قیاس و استقرا برای رسیدن به نتیجه. (استدلال استقرایی، شامل دلیل آوردن و رفتن از جزء به کل است/ قیاس، نوعی جست و جوی مشابهت‌ها بین چیزهایی است که وجه تشابه چندانی ندارند/ استدلال قیاسی، شامل از کل به جزء رسیدن است).  تفکر نقادانه: نوعی تفکر که در آن سازندگی، عمق و هم‌چنین ارزشیابی شواهد مشهود است.

تصمیم‌گیری: شامل فکر کردن درباره راه‌های ممکن رسیدن به هدف و انتخاب از میان آن‌هاست.                                                                    تفکر خلاقانه:  توانایی تفکر درباره چیزی به روش غیرمعمول و تازه و رسیدن به راه‌حل‌های خاص درباره مسائل است.حل‌مسئله: به معنای یافتن بهترین راه برای رسیدن به هدف است(سانتراک، 2008؛ سعیدی، عراقچی و دانش فر، 1387).                                                                                                       

یک ‌نمونه : فرض کنید بخواهیم موضوعی عینی مانند این‌که چگونه تعطیلات آخر هفته را بگذرانیم،  امکان گفتگو در کلاسی در دبستان(پایه سوم یا چهارم) را فراهم بیاوریم.   اهمیت این‌که این موضوع موردگفتگو قرار بگیرد این است که  احتمالاً موضوعاتی  مانند مفاهیم شادی، بازی، استراحت، تفریح و... مورد بحث قرار خواهد گرفت. احتمال این‌که  دانش‌آموزان به فعالیت‌هایی خلاقانه اشاره کنند نیز می‌رود. هم‌چنین، ممکن است مواردی مانند مصرف گرایی و سبک زندگی نیز مطرح شود.  همه این مسائل امکانی برای استدلال، تفکر انتقادی، تصمیم گیری، تفکر خلاقانه و حل مسئله را  فراهم می‌آورند.

طراحی فعالیت   یادگیری   (برای آموزش مهارت‌های تفکر)
تعیین هدف: دانشجوی کارورزی بتواند برای آموزش خرده مهارت   تفکر......، فعالیت یادگیری را طراحی و اجرا نماید.
مراحل /  گام‌های   اجرایی موقعیت یادگیری:
گام‌های اجرایی	ارزیابی گام‌ها:
1-انتخاب یک موضوع (با توجه به گروه سنی دانش‌آموزان می‌تواند عینی یا انتزاعی باشد)	1- آیا انتخاب موضوع با توجه به سن و   علاقه دانش‌آموزان صورت گرفته است؟
2-طرح پرسش‌های چالش برانگیز و هدایت پرسش‌ها و پاسخ‌ها	2-آیا   به همه پاسخ‌ها، حتی پاسخ‌های نامعمول و به نظر نادرست توجه می‌شود؟
2-     راهبردها	3-راهبردهایی که دانش‌آموزان به آن   اشاره می‌کنند، چگونه نوع تفکر آن‌ها را مشخص می‌کند؟
3-     کاربرد راهبردها	4-  راهبردها چگونه قابلیت استفاده   دارند؟
5-   بازنگری   و تردید در راهبردها و پاسخ‌ها(امکان توجه به موضوع از زوایای گوناگون)	5-آیا دانش‌آموزان اشتیاقی به   پذیرفتن پاسخ‌های نامتعارف نشان می‌دهند؟
6-   جمع‌بندی و نتیجه‌گیری  توسط دانش‌آموزان	6 -   آیا دانش‌آموزان توانستند تصویری یک‌پارچه   از موضوع مورد بحث ارائه دهند؟ در بخش نظرخواهی از دانش‌آموزان، روشن شود که تا   چه اندازه موضوع مورد علاقه آن‌ها بوده است؟ آیا تمایل دارند باز هم به این   موضوعات بپردازند؟
7-   نظرخواهی   از دانش‌آموزان
(خود ارزیابی دانشجوی کارورزی با مشارکت معلم   راهنما و نظرخواهی از دانش‌آموزان)
مواد/ منابع   آموزشی مورد نیاز: با توجه به موضوع انتخاب می‌شود.
بازاندیشی:                                                                                                                             آیا دانش‌آموزان از این موضوع   استقبال کردند؟ آیا موضوع مناسب سن و یا علاقه آن‌ها انتخاب شده است؟ چه   راهبردهایی برای تحمل آرای مخالف می‌تواند    مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ آیا انتخاب و کاربرد راهبردها  بدون سوگیری انجام شده است؟ چگونه می‌توان   دانش‌آموزان را به سمت نظرات بدون سوگیری ترغیب کرد؟ چگونه می‌توان دانش‌آموزان   را به سوی نظرات خلاقانه ترغیب کرد؟
نمونه‌هایی برای آموزش مهارت‌های تفکر:                                                                           دانش‌آموزان می‌توانند درباره یک   موضوع عینی مانند گذراندن تعطیلات، برنده‌شدن در یک بازی،  و یا یک موضوع انتزاعی  مانند معنای آزادی، برابری  و یا هویت فکر کنند.

 10- تقویت/ بهبود عملکردهای عاطفی(مثل بی‌نظمی، عدم رعایت قوانین) :

منظور از تقویت/ بهبود عملکردهای عاطفی، چگونگی سر و سامان دادن به بی‌نظمی‌ها و رعایت قوانین کلاس است.  

مراحل طراحی فعالیت برای (تقویت/ بهبود عملکردهای عاطفی)
تعیین هدف:
مراحل /  گام‌های   اجرایی موقعیت یادگیری برای تقویت/ بهبود عملکردهای عاطفی
گام‌های اجرایی	ارزیابی گام‌ها:
1- بررسی   و توصیف وضعیت موجود کلاس یا گروه	1- آیا دانشجو مسئله یا هدف  را در همه ابعاد آن تعریف می‌کند؟
1-  مشخص‌کردن   علت‌های احتمالی بی‌نظمی	2-آیا دانشجو  قادر به تشخیص مهم‌ترین علت‌های بی‌نظمی است؟
2-     انتخاب یک شیوه برای مقابله با بی‌نظمی  با توجه به  مهم‌ترین علت‌های بی‌نظمی در کلاس و توصیف دقیق وضعیت	3-آیا شیوه‌ای که او برای مقابله با   بی‌نظمی انتخاب کرده است با علت‌ها همخوانی دارد؟ و آیا او قادر به ثبت دقیق   شرایط است؟
3- چگونگی استفاده از نظارت هم‌کلاسی‌ها   و توصیف دقیق وضعیت	4-آیا از هم‌کلاسی‌ها برای نظارت   استفاده می‌شود؟ و آیا دانشجو قادر به ثبت دقیق شرایط است؟
4- تجزیه و تحلیل فرایند کنترل بی   نظمی	5-آیا دانشجو قادر به تجزیه و   تحلیل  کنترل یا دلیل عدم کنترل  نظم در کلاس است؟
5-در صورت نیاز باز گشت به مرحله   مشخص‌کردن علل	6- دانشجو   در صورت لزوم،  به بازبینی مسئله خواهد   پرداخت؟
(ارزیابی توسط معلم   راهنما انجام می‌شود).
مواد/ منابع   آموزشی مورد نیاز:
بازاندیشی با   طرح سؤالات و بحث و گفتگو( بین دانشجو و معلم راهنما): چرا نظم باید در کلاس برقرار شود؟ ماهیت نظم چیست؟  کلاس منعطف از چه ویژگی‌هایی برخور دار   است؟  قوانین منعطف و غیرمنعطف چه ویژگی‌هایی   دارند؟  چه نوع قوانینی می‌توانند به بی   نظمی بیشتر بیانجامند؟
*در صورتی که دانشجو به   اهداف مورد نظر دست نیافته است، دلایل احتمالی مشخص می‌شود و مجدداً برنامه‌ای   برای این فعالیت یادگیری طراحی و اجرا می‌شود

[1] منظور از دانش بیانی، اطلاعات واقعی است که فرد می‌داند. می‌توان آن را نوشت و بیان کرد. مثلاً دانستن یک فرمول برای محاسبه، ترتیب حروف الفبا، پایتخت کشورها، تاریخ‌ها.  دانشی است که با «چه چیز بودن» سر و کار دارد.

دانش فرایندی( روندی)، چگونگی انجام مراحل یک کار است. با فرایندهای مختلف سر و کار دارد و چگونه انجام‌دادن کاری به طریق فرایندی و مرحله‌ای را در بر می‌گیرد.

دانش موقعیتی: دانشی است که استفاده از آن مشروط به شرایط خاص یا زمان خاصی است. استفاده از یک مهارت یا دانش یا راهبرد، زمانی که استفاده از آن مفید باشد. زمانی که فرد بتواند به گونه‌ای خلاق از دانش‌های بیانی و فرایندی برای حل یک مسئله استفاده کند. مانند تشخیص این‌که اکنون برای حل این مسئله، از چه فرمولی باید استفاده کرد.

دانش فراشناختی: تفکر درباره تفکر است. دانشی است که شامل شناخت درباره شناخت به طور کلی و آگاهی و دانش فرد درباره شناخت خودش است.

نمونه سوالات سری الف 1/11/92

-آخرین جنبه ی علم چیست؟  

------------------------- 

2-در  «بررسی رابطه بین برنامه های سیما وخشونت «  خشونت »  چه نقشی دارد؟

 الف- متغیروابسته              ب-متغیرمستقل        ج- متغیرتعدیل کننده       د-متغیرکنترل

3-جمله خبری «بین شرایط اقلیمی و پوشش گیاهی ارتباط معناداری وجود دارد.» گویای چه فرضیه ای است؟    

الف- فرض صفر     ب- فرض پژوهشی جهت دار       ج- فرض پژوهشی بی جهت       د)فرض خلاف 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------      

    4- اگربخواهید «  معلم فرهیخنه »  راتعریف کنید کدام گزینه مناسب تراست ؟   

 الف) تعریف بااستفاده  از مثال    ب)تعریف بااستفاده از جنس و  وجه امتیاز    ج)  تعریفبااستفادهقیدوشرط     د)تعریف عملیاتی 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

5- اعتباردرونی به تأثیر متغیر.......برمتغیر ......... می پردازد.                                                                                                                                                                                   الف- وابسته – مستقل           ب- مزاحم – کنترل          ج- مستقل – وابسته            د- کنترل – مزاحم

6- برای  قابلیت تعمیم پذیری نتایج تحقیق به کدام گزینه نیازدارید؟ 

 الف- کنترل دقیق              ب- نمونه گیری صحیح                   ج-اعتبار درونی                    د- الف وب

7- چگونه  می توان ازتأثیرعوامل مزاحم ونامربوط درتحقیق جلوگیری کرد؟

------------------------------------------------------------------------

 8- فرضیه  چیست؟

-------------------

9-هدف ERIC ) مرکز اطلاعات منابع  آموزشی( چیست ؟

-------------------------------------------------------

10-مطالعه منابع مربوط به موضوع تحقیق دارای هدفهای زیادی است «به دومورد آن اشاره کنید».

الف-

ب-

-------------------------------------------------------------------------------------------------

11- بکی ازمنابعی که درهرپژوهشی می توان ازآنهااستفاده نمود کدام است فقط نام ببرید:

-----------------------------------------------------------------------------------

12-  خطای نمونه گیری راتعریف نماییدوبگوییدکه حجم نمونه چه تأثیری درخطای نمونه گیری دارد؟                        

-----------------------------------------------------------------------------------------

13-  هرگاه بجای فرد درنمونه گیری گروه انتخاب شود این نوع نمونه گبری را چه می نامند؟

14- دو موردازویژگیهای پژوهش تاریخی را نام ببرید؟

15-چگونه می توانیداعتباردرونی پژوهش تاریخی رانشان دهید؟

16-برای مطالعه شرایط موجود(حال) آموزش وپرورش کدام روش تحقیق مناسب است؟

17-چراتحقیق مصاحبه ای را روش بی همتا می نامند؟

18-درموضوع بررسی علل موفقیت بیشترورزشکاران زن نسبت به ورزشکاران مرد متغیرهای مزاحم وتعدیل کننده را نام ببرید

--------------------------------------------------------

19-      -------------------------------------------------------------------------------- ؟